Een bijzondere roeping voor een gewone gemeente

Sommige traditionele kerken zenden al decennialang gemeenteleden uit naar verre bestemmingen, maar investeren niet evenveel om migranten in hun eigen omgeving te bereiken. Hoe komt dat? Wat houdt hen tegen?

De laatste jaren zijn er in tal van plaatsen pioniersplekken en ICF-gemeenten ontstaan. Christelijke gemeenschappen waar migranten in hun eigen taal het evangelie kunnen horen. Het is in veel steden een belangrijke aanvulling op de kerkelijke kaart. Op deze nieuwe plekken zijn de laatste jaren tal van mensen tot geloof gekomen en gevormd. Traditionele kerken zouden kunnen denken dat het voldoende is wanneer ze dat soort initiatieven steunen en zelf geen rekening meer hoeven te houden met moslims. Soms denkt men ook: moslims bereiken vraagt zoveel kennis, ervaring en aanpassingen, dat kan alleen in zo’n aparte kerk met opgeleide evangelisten.

Feit is echter dat driekwart van alle moslims in ons land een Marokkaanse of Turkse achtergrond heeft. Als zij tot geloof komen is dat in veel gevallen via contact met christelijke collega’s of buren. Zij vinden vaak makkelijker aansluiting bij een gewone christelijke gemeente dan bij een samenkomst met andere culturen. Van alle moslims die in ons land tot geloof komen, wordt het merendeel van hen die volharden in het geloof, uiteindelijk lid van een gewone gemeente. Reden genoeg voor gewone gemeenten om meer aandacht te besteden aan Marokkaanse en Turkse medelanders.

Wat kan een gewone gemeente doen?

• Gemeenteleden aanmoedigen

Je hoeft niet veel van de Koran of de islam te weten om met een moslim over God te kunnen spreken. Het is op zichzelf niet bijzonder om met een moslim over God te kunnen spreken. In onze cultuur is het een taboe, voor moslims is het heel gewoon. Het beste is om niet bij algemeenheden over God of vergelijkingen tussen de godsdiensten te blijven, maar om vanaf het begin het gesprek persoonlijk en concreet te maken. In het christelijke geloof gaat het om het kennen van en leven met God door het geloof in Jezus Christus. Als je Hem kent, weet je genoeg om veel te kunnen betekenen voor moslims. Want: vrijwel niets van wat het evangelie over Jezus vertelt, staat in de Koran. Hoe zouden moslims Hem kunnen leren kennen als wij dat niet delen? Een kerk kan zorgen dat in de prediking de kern van wie Jezus voor ons is, duidelijk wordt en gemeenteleden aanmoedigen dat te delen met mensen om hen heen, ook als ze moslim zijn.

• Een netwerk bieden

Misschien dat gemeenteleden terugschrikken voor een eenzaam avontuur. Je kunt immers bij geloofsgesprekken met moslims met voor jou vreemde en onverwachte vragen en situaties te maken krijgen of niet weten hoe je het contact voortzet. Daarom kan het goed zijn wanneer men weet wie er in de eigen kerk of breder in de stad ervaring heeft in het omgaan met moslims, zodat de drempel laag is om anderen om raad of hulp te vragen. Evangelie & Moslims kan helpen om het netwerk van mensen met ervaring en kennis van taal en cultuur in kaart te brengen. De medewerkers van Evangelie & Moslims kunnen als het nodig is ook zelf met raad en daad meehelpen. Een kerk kan gemeenteleden ondersteunen door verbinding te zoeken met anderen die ook Marokkanen en Turken proberen te bereiken met het evangelie. Zo kun je stimuleren dat christenen elkaar opzoeken om samen hiervoor te bidden, elkaar te bemoedigen en misschien ook samen te werken.

• Training terwijl je aan de slag bent

Voor het geloofsgesprek met moslims zijn geen specialisten nodig die eerst een lange opleiding doen. Meestal begint het leerproces pas als je aan de slag gaat en met mensen over Jezus praat. Dan pas besef je welke vragen er spelen en welke kennis behulpzaam is. Je luistert heel anders naar de ervaringen en adviezen van anderen wanneer je zelf met mensen in gesprek bent. Maar als je met moslims in gesprek raakt en hen beter leert kennen, komen er vrijwel altijd allerlei vragen over geloof en cultuur. Dan is het goed dat je antwoord krijgt op die vragen. Evangelie & Moslims heeft allerlei vormen van cursussen en training, online en fysiek, waar kerken hun leden op kunnen wijzen. Kerken kunnen hun leden ook ondersteunen door af en toe een training in de gemeente te faciliteren. Zie voor een overzicht van de trainingsmogelijkheden: https://evangelie-moslims.nl/cursussen

• De Bijbel openen voor zoekers

Jezus leren we kennen door de Bijbel. Hoewel moslims vanuit de Koran en de islamitische traditie wel over allerlei Bijbelse personen gehoord hebben, kennen ze de inhoud van de Bijbel meestal niet. Daarom is het belangrijk om in plaats van onze redeneringen en argumenten, de aandacht te vestigen op de Bijbel. Leg Bijbels in de talen van de mensen die in je omgeving wonen in de hal van de kerk, vestig aandacht op een Bijbelapp zoals YouVersion waarin mensen in vrijwel iedere taal de Bijbel kunnen lezen en beluisteren. Het is belangrijk om als kerk bij preken en gemeentekringen de Bijbel aandacht te geven als een kostbare bron en gemeenteleden te leren hoe ze de Bijbel met gebruik van methoden en materialen kunnen delen met anderen. De Bijbel staat veel dichter bij moslims dan onze westerse cultuur en leefwijze.

• Meteen gehoorzaam zijn

Het Markus-evangelie laat zien dat Christus een dienaar is die meteen doet waarvoor Hij gekomen is. In de Nederlandse kerkcultuur is traagheid en besluiteloosheid een belangrijke hindernis voor de voortgang van het evangelie. Over alles moet eerst vergaderd worden. En als iets geen vast gebruik is of niet vooraf op papier staat, is er geen vrijmoedigheid om een besluit te nemen en wordt het naar een volgende vergadering doorgeschoven. Dat vormt in de praktijk een groot probleem voor het evangelisatiewerk omdat missionaire kansen en openheid van mensen voor het evangelie zich meestal op ongeplande momenten voordoen.

Als er op zondagmorgen een moslim na de dienst naar de voorganger of een ouderling toekomt met de vraag of hij gedoopt kan worden, dan krijgt zo iemand soms op een vrij zakelijke manier te horen dat dat eerst besproken moet worden in de kerkenraad. Vervolgens kan het zomaar een paar weken duren voordat de predikant daadwerkelijk een ontmoeting heeft met de persoon in kwestie. Voor een oosterling is het dan duidelijk: ze vinden dit heel vervelend, ze willen dit liever niet, ik val hen lastig. Een meer gepaste reactie zou zijn: “Wat fijn dat je Jezus wilt volgen, je zult er nooit spijt van krijgen! Kan ik morgen bij je langskomen om er verder over te praten?” En als het goed is kan dan de volgende week begonnen worden met een Bijbelstudie(groepje). Theoretisch is de situatie niet, wij merken dat er steeds weer moslims zijn die belangstelling hebben voor het christelijke geloof en een kerk zoeken die hen verder kan helpen.

• De kern zichtbaar maken

Sommige kerken staan in wijken waar veel moslims wonen, maar houden de kern van hun boodschap ‘verborgen’ voor de buitenwereld. Als er al een braderie plaats vindt op het kerkplein, of wanneer er in het kerkgebouw kleding of voedsel wordt aangeboden, blijft dat soms een zakelijke aangelegenheid. Bij zo’n activiteit kom je echter juist in contact met buitenkerkelijke mensen en is het belangrijk de drempel laag te maken om meer te ontdekken over het christelijke geloof. In de hal van de kerk kun je een (fraai vormgegeven) aanduiding van de kern van het geloof aan een wand plaatsen en een nette kast met Bijbels e.d. waar bezoekers mogen snuffelen. Koffiedrinken na de dienst kan ook op het kerkplein zo hebben we tijdens corona ontdekt. Het is ook niet verboden om in het park Bijbelstudie te doen en met een gitaar of a capella liederen te zingen. Zolang je geen geluidsversterking gebruikt kun je veel dingen buiten doen.

• Een deel van de gemeente begint opnieuw

Veel kerken zijn zo groot, dat alle energie naar binnen is gericht en nieuwkomers onvoldoende aandacht krijgen. In zo’n situatie is het het overwegen waard dat een groep van 10-20 gezinnen zich afsplitst en met steun van de moedergemeente een nieuwe gemeente vormt die zich bewust richt op bepaalde groepen migranten. In het buitenland gebeurt dit vaak. In Nederland helaas nog zelden. Een stabiele groep van een aantal gezinnen is een prachtige basis om zoekende moslims bij uit te nodigen. Dat maakt het mogelijk dat er ook voor de kinderen van de gelovigen vanaf het begin voldoende aandacht is.

Op onze inspiratiedag van 11 november, op onze nieuwe locatie, willen we uitgebreid stilstaan bij de vraag: Wat kan een ‘gewone gemeente’ voor moslims betekenen. Kom samen met anderen uit je gemeente en meld je aan voor deze dag!