De nieuwe kleren van de keizer
door Cees Rentier, predikant-directeur Evangelie & Moslims
Veel moslims zeggen Jezus wel te eren, maar toch volgen ze Hem niet en zijn ze niet geïnteresseerd in ‘zijn boek’ want Mohammed en de Koran die na Hem kwamen, overtreffen in hun beleving alles. Soms zijn er ook gemeenteleden die moslim worden. Aan beide groepen kan het belangrijk zijn om de vraag te stellen of de nieuwe kleren van de keizer wel zo mooi zijn. Is Mohammed het meer waard om gevolgd te worden dan Jezus?
Verering van Mohammed
De traditionele islamitische bronnen verheerlijken Mohammed en de verering van hem neemt nog steeds toe. Veel moslims stellen niet alleen dat Mohammed zondeloos was en het perfecte voorbeeld van alle gelovigen, maar zelfs dat God omwille van Mohammed de wereld zou hebben geschapen. Wie de traditionele bronnen leest, komt echter veel zaken tegen die botsen met het ideaalplaatje dat vandaag over Mohammed wordt verteld. Als moslims opgegroeid zijn in het Midden-Oosten weten ze vaak wel dat de werkelijkheid anders is, maar zien ze het als hun verantwoordelijkheid om naar buiten toe de eer van de profeet hoog te houden. Onze eerste verantwoordelijkheid is om Christus bekend te maken, maar wanneer moslims reageren dat Mohammed net zo mooi leefde en sprak als Jezus, kan het heel goed zijn hen de vraag te stellen of ze hun eigen bronnen over zijn leven hebben gelezen. Met enkele zoektermen op hun telefoon kunnen ze ontdekken wat hun eigen tradities over hem gezegd hebben.
Omgang met vrouwen
Met name de omgang van Mohammed met zijn vrouwen is voor veel vrouwen vandaag confronterend. Volgens de meest betrouwbare islamitische traditieverzameling van Al-Boechari vertelde zijn vrouw Aisja dat ze Mohammed ’s avonds zelf van parfum voorzag voordat hij bij al zijn (acht) andere vrouwen langsging om gemeenschap met hen te hebben.[1] Aisja zelf was volgens Boechari zes jaar oud toen Mohammed met haar trouwde en negen jaar oud toen Mohammed dit huwelijk consumeerde.[2] Mohammed was al getrouwd met Sawda toen hij Aisja huwde. Toen die ouder en minder aantrekkelijk werd, verwaarloosde hij haar en wilde van haar scheiden. Ze deed een pleidooi dat ze bij hem mocht blijven en bood aan dat hij dan de nacht die voor haar was met Aisja mocht doorbrengen, aldus de islamitische bronnen. Soera 4:129 verwijst hiernaar. Het veroorzaakte geen ophef. Dat was wel het geval toen Mohammed Zainab huwde, de vrouw van zijn adoptiefzoon Zaid. We lezen hierover in de Koran in soera 33:37-40. Volgens de tradities zag Mohammed haar schoonheid en trouwde hij met haar nadat Zaid van haar gescheiden was. Toen de omgeving protesteerde, stelde Mohammed dat hij van God een Koranvers had gekregen waarmee de eerdere traditie van de Arabieren, die verbood om met de ex-vrouw van een geadopteerde zoon te trouwen, werd opgeheven. In hedendaagse biografieën die Marokkanen en Turken hier in Nederland gebruiken, wordt dit huwelijk verdedigd met de argumentatie dat Mohammed haar al kende vóór haar huwelijk met Zaid en toen de vrijheid had om met haar te trouwen. In plaats daarvan bemoedigde hij haar om met Zaid te trouwen en toen zij later ongelukkig was over dat huwelijk, om toch trouw te blijven aan Zaid. Uiteindelijk zou hij hebben ingestemd met haar verzoek om te scheiden van Zaid en kreeg hij daarna een openbaring van God dat hij haar diende te trouwen. Safiya was een dochter van de leider van de joodse stam Banoe Nadir. Toen Mohammed deze stam aanviel werden haar vader en broer gedood en haar man gemarteld en onthoofd. Daarna nam een van de manschappen van Mohammeds leger haar. Vanwege haar schoonheid en belangrijke afkomst vonden anderen dat zij de vrouw van Mohammed moest worden en berichtten Mohammed erover. Die liet haar meteen komen, nam haar tot vrouw en zou dit huwelijk nog op dezelfde dag geconsumeerd hebben. De man die haar eerst had genomen, kreeg in plaats van haar zeven slavinnen. Volgens sommigen trouwde Mohammed Safiya en verschillende van zijn andere vrouwen uit politiek strategische belangen om gemeenschappen aan zich te binden. Iets dergelijks was gebruikelijk onder politieke leiders.
Christus of Mohammed
De Bijbel beschrijft eerlijk hoe verschillende koningen van Israël omgingen met vrouwen, maar wijst dit af en verheerlijkt hen niet als zondeloze voorbeelden voor anderen. Jezus wijst op de instelling van het huwelijk bij de schepping van één man en één vrouw (Matteüs 19). Jezus’ omgang met vrouwen die overspel hebben begaan is ook heel anders dan die van Mohammed, die herhaaldelijk overspelige vrouwen liet stenigen (Sahih Muslim, Boek 7, nr. 4206). We hoeven zelf geen oordeel over het leven van Mohammed uit te spreken, maar het kan goed zijn om moslims de vraag te stellen of ze Christus en Mohammed serieus vergeleken hebben en of Christus het niet veel meer waard is om gevolgd te worden.
Soms is de reactie van moslims dat de oude tradities overdrijven en niet betrouwbaar zijn. Maar tot heel kort geleden werden deze tradities door vrijwel alle moslimgeleerden als betrouwbaar bestempeld. En als deze niet betrouwbaar zijn, blijven er vrijwel geen bronnen meer over en rest de vraag hoe je dan als moslim kunt weten dat Mohammed geleefd heeft en wie hij was. De laatste decennia zijn er serieuze twijfels gerezen over de ontstaansgeschiedenis van de islam. Begon het allemaal wel in Mekka, of begon het met een Joodse sekte die geprobeerd zou hebben aan de macht te komen tijdens de bezetting van Jeruzalem door de Perzische Sassaniden (614 tot 628), maar zou hebben moeten uitwijken naar Medina toen de Byzantijnen Jeruzalem weer veroverden. Volgens andere theorieën ontstond de islam uit een afgodendienst van Baäl in Petra (Zuid-Jordanië) die aan het eind van de zevende eeuw zou zijn verplaatst naar Mekka. Op beide theorieën is nogal wat af te dingen, maar als moslims met allerlei kritiek op de Bijbel komen, is het gepast om een tegenvraag te stellen: Tal van wetenschappers vandaag twijfelen eraan of Mohammed wel heeft bestaan als profeet en of de islam wel in Mekka is begonnen. Ken je hun argumenten en wat vind jij daarvan? Cees Rentier
[1] Boechari Volume 1, Boek 5, nr. 267, 270 en 282.https://www.sahih-bukhari.com. Ibn Sa’d stelt in zijn boek Kitāb aṭ-Tabaqāt al-Kabīr dat Mohammed de seksuele vermogens had van 40 mannen.
[2] Boechari a.w. Deel 5, boek 58, hadieth 234 en 236.
Dit artikel verscheen in ons kwartaalblad Orientatie (nummer 156, september 2024)
Lees meer artikelen uit Oriëntatie online en/of meld u aan om het blad 4x per jaar gratis thuis te ontvangen.