Daar al Amal, een kerk als huis van hoop, dicht bij mensen

Na zes jaar pionieren, dwars door een coronaperiode heen, zet Huis van Hoop in Zeist binnenkort een volgende stap. Onder de vleugels van drie kerken begint een missionaire gemeente met diensten op zondag. De Arabische gelovigen hebben er lang naar uit gezien.

Daar al Amal (Huis van Hoop) is een pioniersplek in Zeist die in 2017 startte als een samenwerkingsproject van drie plaatselijke kerken. In de Vrijgemaakt Gereformeerde kerk De Ark waren er diensten gestart voor Arabischtalige asielzoekers die om een passend vervolg vroegen. Evangelie & Moslims wist dat er ook gemeenteleden van de Protestantse wijkgemeente Bethel en de Evangeliegemeente Zeist (EGZ) waren die het verlangen hadden om als kerk de moslimgemeenschap te bereiken en bracht de drie kerken bij elkaar. Het pioniersteam dat leiding geeft aan het missionaire werk bestaat uit vier Arabische en vier Nederlandse christenen. Twee Arabische christenen zijn als evangelist aangesteld en werden gedetacheerd door Evangelie & Moslims die de pioniersplek begeleidt.

Dichterbij dan je denkt

Arjan Verduin, ouderling van wijkgemeente Bethel: ‘Om eerlijk te zijn: het begon niet bij de kerken, maar bij medewerkers van Evangelie & Moslims die met contacten en activiteiten onder Arabieren en een heel duidelijke vraag aan ons, de trigger waren waardoor wij beseften hoeveel moslims er om ons heen leven en hoe weinig contact we als kerken met hen hadden. Wij hebben als gemeente de afgelopen decennia heel wat zendelingen naar het buitenland uitgezonden. Afgelopen jaar schreef een van hen vanuit  het Midden-Oosten: Je hoeft niet net als ik in deze regio te zitten om het evangelie met moslims te kunnen delen, daarvoor hebben jullie in Zeist net zoveel kansen. Dat is de spijker op de kop, maar je kunt er makkelijk aan voorbij gaan.’

Theo van de Ven, bestuurslid namens de EGZ in het pioniersteam, vult hem aan: ‘Ook onze gemeente was al jarenlang heel actief om overal in de wereld zendelingen te ondersteunen. We keken vaak ver weg, maar het is ook veel dichterbij. Er staan hier grote AZC’s, veel mensen krijgen een woning in Zeist en omgeving en er is ook een grote Marokkaanse gemeenschap. Ik had vroeger nooit contact met iemand van hen. Nu zit ik bij Daar al Amal regelmatig met hen aan tafel. In het begin schrok ik wel van de heftigheid waarmee de Arabieren met elkaar discussieerden. Ik vroeg aan evangelist Samer Younan of het niet uit de hand aan het lopen was, maar hij stelde me gerust: ‘Wij oosterlingen spreken met meer passie over God dan de meeste Nederlanders, juist omdat we van Hem en van elkaar houden.’ En inderdaad even later omhelsden ze elkaar voordat ze afscheid namen. Voor mij is er de afgelopen jaren een hele nieuwe wereld open gegaan, dat had ik nooit willen missen.’

Op het puntje van hun stoel

Albert Veerman, predikant van De Ark: ‘Ik nam een keer een collega-predikant mee naar een dienst van Daar al Amal. Hij zei tegen mij: ‘Opmerkelijk hoe aandachtig mensen hier zitten te luisteren naar een preek. Wat een verschil met de dienst waar ik vanmorgen voorging. Daar zaten de mensen onderuitgezakt te wachten wanneer het was afgelopen. Hier zitten ze op het puntje van hun stoel om niets te missen.’ Er is inderdaad een grote openheid en nieuwsgierigheid onder de Arabischtaligen en Noord-Afrikanen. Ik hoop dat de gemeenschap van Daar al Amal blijft groeien en dat Marokkanen zelf ervaren dat het evangelie iets goeds uitwerkt in hun gemeenschap.’

‘Begin 2020 was het aantal bezoekers van de samenkomsten op vrijdagavond sterk gegroeid’, vertelt Rana al Obadi die als evangeliste aan de pioniersplek verbonden is. ‘De mensen wilden graag dat we zelf een kerk werden. We hadden net een planning gemaakt voor diensten op zondag toen de corona-pandemie begon. Toen ging het gebouw dat we gebruikten dicht voor groepen. Gelukkig konden we toen het kerkgebouw van De Ark gebruiken, maar niet alles was mogelijk wat we wilden. Steeds weer moesten we het programma aanpassen. Het was niet makkelijk om het contact met de mensen vol te houden. Soms ging ik maar met mensen bij McDonalds zitten eten en praten of had ik kleine groepjes bij mij thuis, maar ja dat is anders dan met allemaal samen in je eigen gebouw. We hebben in de zomer ook Bijbelstudies in het park gedaan, samen met picknick.’ Mohammed, haar man, vult aan: ‘Dat was prachtig, we waren met een groep van 40 mensen, moslims, christenen van moslimachtergrond, mensen met een orthodox-christelijke achtergrond, Nederlandse christenen. Voorbijgangers bleven staan om te luisteren naar de Arabische liederen die we zongen. Het is belangrijk om als kerk naar buiten te gaan, alleen dan kunnen de mensen je zien. De kinderen vonden het natuurlijk ook leuk, want die hadden alle ruimte om te spelen.’

De stap naar kerk-zijn

D.V. 3 juli worden er in een startdienst die met de drie moederkerken samen wordt georganiseerd, drie mensen uit de doelgroep in het ambt van ouderling/oudste of diaken bevestigd. Rana is erg blij dat die stap nu gemaakt kan worden. ‘De mensen vragen regelmatig: Zijn jullie een kerk? Dan moet je een duidelijk antwoord kunnen geven. Als kerk heb je behalve activiteiten in de week ook zondags een dienst en vier je regelmatig het avondmaal. Dat hoort bij het christelijke geloof. Dat is een opdracht van Jezus. We zien er erg naar uit om dat te kunnen doen. Ik denk dat we dan meer serieus worden genomen.’

Nu wordt er nog eens in de twee weken een kerkdienst gehouden op zondagmiddag. Rana en Mohammed willen graag iedere zondag een dienst hebben, maar na de corona is het aantal bezoekers op zondagmiddag duidelijk minder dan op vrijdagavond. Mohammed: ‘De Nederlanders stelden voor om maar terug te gaan naar eenmaal in de maand, maar ik denk dat we veel beter iedere zondag kerk kunnen hebben. Misschien komen er dan juist meer mensen. Om de andere week is veel te ingewikkeld. Dat kun je niet op een flyer zetten. Rana stuurt iedereen iedere keer wel een app, maar in hun hoofd twijfelen mensen altijd of er nu een dienst is of niet.’

Samen bouwen aan de kerk

De samenwerking tussen de drie kerken is de afgelopen 6 jaar steeds heel goed gegaan. Het blijft wel een uitdaging om gemeenteleden uit de drie kerken te betrekken bij het werk. Er is veel steun en waardering voor het werk, maar zelf meedoen is een grote stap. Cultuurverschillen maken een eerste stap spannend. Daarnaast is de volle agenda van Nederlandse christenen vaak een bottleneck. Daar al Amal heeft iedere vrijdagavond een Bijbelstudie met regelmatig een maaltijd en soms een spel. Daarnaast is er iedere tweede zondag van de maand een kerkdienst en dat wordt over een tijdje waarschijnlijk iedere zondag. Als je een gezin met tieners hebt, is dat lastig. Zij hebben hun vrienden en jeugdwerk in de Nederlandse kerk en vinden het lastig om een tweetalige dienst te volgen.

Rana: ‘Ik ben zo blij met ons kernteam. De Nederlandse mensen van het team hebben een hart voor evangelisatie en zijn barmhartig voor de mensen. Ze hebben verwachting van God en van ons. Ik heb echt het gevoel dat wij als Arabieren door hen begrepen en gewaardeerd worden. Voor ons is het heel belangrijk dat er Nederlandse mensen meedoen, alleen samen kunnen we aan een kerk bouwen.’

Investeren in de toekomst

Een kerk die speciaal gericht is op Arabische of Noord-Afrikaanse mensen, is dat over 10 of 20 jaar nog wel nodig als de vluchtelingen van nu straks allemaal Nederlands verstaan? Mohammed: ‘Er komen nog steeds nieuwe Arabische mensen als vluchteling naar Nederland. Het AZC in Zeist ging twee jaar geleden dicht, maar is een paar weken geleden weer open gegaan. Voor heel veel mensen blijft de Arabische taal en cultuur belangrijk, ook al spreken ze goed Nederlands. Stel je voor dat deze kerk over 25 jaar helemaal typisch Nederlands is geworden zonder aandacht voor de Arabische taal en cultuur, dan zul je zien dat er weer een groep mensen, net als wij nu, met iets nieuws begint voor deze doelgroep. Maar ik hoop dat dat niet nodig is. Ik hoop dat Huis van Hoop op lange termijn aandacht blijft geven aan de Arabische taal en cultuur en de moslimachtergrond van mensen. Nu zijn wij nog klein en afhankelijk van de Nederlandse kerken die ons helpen, maar ik hoop dat we zo sterk worden dat wij op onze beurt weer andere kerken kunnen helpen als die zwakker worden.’

De komende jaren blijft Daar al Amal sterk verbonden met de drie kerken in Zeist die het initiatief vanaf het begin gesteund hebben. Die steun is belangrijk nu veel landelijke steun na zes jaar pionieren stopt. Kerkordelijk is het wel een puzzel om een regeling op stellen die recht doet aan de belangrijkste theologische waarden en goed geordend kerkelijk leven van alle drie de kerken. Alle drie de bestuursleden vinden het de moeite waard om daar tijd in te steken. Theo: ‘Voor de toekomst van de kerken in Zeist is het belangrijk dat we hierin investeren. We kunnen een groot deel van de bevolking niet negeren en we mogen dankbaar zijn dat Arabische christenen ons willen helpen hen te bereiken.’ Arjan: ‘Het zou mooi zijn als we in de toekomst in de wijk Vollenhove een gebouw zouden vinden. In die wijk staat een enorme flat, er wonen heel veel migranten en is er ook sprake van grote sociale nood. Toch is de kerk in de hele wijk nauwelijks aanwezig, er is alleen een huiskamer voor ontmoeting. Het zou heel goed zijn als we in deze wijk als kerk veel meer present zouden kunnen zijn en dan is het toch een geschenk dat er al een Arabisch team is dat daarbij wil helpen. Jarenlang waren we ook in Zeist als kerk gericht op het overleven en druk met het afstoten van kerkgebouwen. Met het pionieren leer je als kerk naar buiten te gaan, dichter naar de mensen toe. ’ Rana ziet ook de nood in Vollenhove en ontmoet daar mensen in het inloophuis. ‘Prima als we daar een kerk beginnen, zolang we maar niet in een schoolgebouw terechtkomen. Arabieren willen dat een kerkgebouw ook een beetje mooi is als plaats van aanbidding van God. Voor sommige mensen is het ook veiliger als een kerkgebouw niet in hun eigen wijk staat. Ze willen niet dat andere moslims zien dat ze naar de kerk gaan. Maar het is wel belangrijk dat we naar de mensen toegaan, daar waar ze wonen, en kijken wat we daar voor hen kunnen betekenen.’

Meer weten ? Bekijk ook de website, https://daaralamalzeist.nl/